BADEMCİK AMELİYATI (TONSİLLEKTOMİ) GEREKTİREN DURUMLAR:
- Tekrarlayan akut tonsillit (yılda beşten, üst üste iki yıl yılda üçten fazla sayıda atak olması)
- Tekrarlayan akut tonsillit ile birlikte
1.Kalp kapak hastalıklar
2.Ateşli havaleler
- Kronik tonsillitte tedaviye cevap vermeyen
1.Ağız kokusu
2.Dirençli boğaz ağrısı
3.Ağrılı boyun lenf bezi büyümesi
4.Tıbbi tedaviye cevap vermeyen enfeksiyon taşıyıcılığı
- Bademcik çevresi apse gelişmiş olması
- Boğazda tıkanma yapan büyümeler
- Horlama ve kronik ağız solunumu
- Obstrüktif (tıkayıcı) uyku apnesi sendromu
- Adenoid ve tonsillerde büyüme ile beraber
- Akciğer tansiyon artışı hastalığı – Korpulmonale
- Yeme güçlüğü
- Konuşma bozuklukları
- Gelişme geriliği
- Çene kapanma (oklüzyon) bozukluğu oluşması
- Yüz kemiklerinde (kraniofasial) gelişme bozuklukları
- Tümör şüphesi (asimetrik bademcik büyüme)
BADEMCİK AMELİYATI (TONSİLLEKTOMİ):
Bademciklerin özellikle ilk 4 yaştaki çocukları vücut savunma sisteminin (immün sistem) gelişmesindeki katkıları göz önüne alınarak solunum yolunun tıkanmasına neden olacak düzeyde büyüme olmadığı sürece cerrahinin geciktirilmesi ya da aşırı büyük bademciklerin radyo frekans ile küçültülmesi tercih edilebilir.
Ameliyat genel anestezi altında yapılmakta ve cerrahi 10-20 dakika civarında sürmektedir ancak hastanın anestezi için hazırlanması, ameliyat sonrası kanama kontrolü ve anestezinin sonlandırılması aşamaları ile birlikte toplam süre 45-60 dakikayı bulmaktadır. Standart bademcik ameliyatlarında gerçekleşen ortalama kan kaybı göz önüne alınarak 10 Kg’ın altındaki çocuklarda bademcik ameliyatın yapılmaması önerilmektedir.
Komplikasyonları ( istenmeyen durumlar)
Bademcik ameliyatına bağlı olarak bademcik çevresindeki damar ve sinirlerin travmaya uğraması, çene eklem travması, boyun omurlarında travma gibi çok nadir komplikasyonlar tanımlanmış olmakla birlikte en sık karşılaşılan komplikasyon ameliyat sonrası kanamadır.
Kanama en sık ilk 24 saat içinde görülmektedir. Diğer bir riskli dönem ise ameliyat bölgesinde oluşan beyaz renkli iyileşme dokusunun döküldüğü 7-14. günlerdir. Bu nedenle ameliyatı takiben ilk 2 hafta beslenme yönünden kritiktir. Hastaların herhangi bir dönemde kanama olması halinde acilen hastaneye başvurmalarının gerektiği konusunda bilgilendirilmeleri önemlidir. Tonsillektomi sonrası kanamalarda genellikle hastanın anestezi altında değerlendirilmesi ve kanama odakları tespit edilerek kanamanın uygun yöntemle durdurulması gerekir. Bu şekilde müdahale yapılan hastaların en az bir gün hastanede yatırılarak takip edilmeleri uygun olacaktır.
Tonsillektomi Sonrası Öneriler
Ameliyat sonrası ilk 2-3 günlük dönemde tükrükle karışık pembe renkli hafif kanama olabilir. Taze kırmızı kan veya kanlı kusma olursa doktorunuza haber veriniz.
AĞRI: Ameliyat sonrasında 2 hafta boyunca bir miktar ağrı olması doğaldır, Bunun için kendi tekniğimizde uyguladığımız bademcik yatağının arka kısmının öne doğru dikilmesi ve genellikle ikili ağrı kesici ilaç tedavileri ile bu zor dönemi hastalarımızın daha konforlu geçirmesi için gereken tüm çabayı gösteriyoruz. Genel olarak çocuklarda ağrı daha az ve kısa süreli olup 3-4 gün içinde belirgin olarak azalmaktadır.
Ağrı özellikle yutkunma ve yutma sırasında olur ve kulağa vurabilir.
Ağrı şiddeti kişiden kişiye farklılık gösterebilir, genellikle basit ağrı kesiciler yeterli olmaktadır ancak bazı kişilerde daha güçlü ağrı kesici ilaçların kullanılması gerekebilmektedir.
BESLENME BİLGİLERİ:
Ameliyattan sonraki ilk 3-4 saatlik sürede hasta tam olarak anestezi etkisinden çıkmadığı için yemesi ve içmesi uygun değildir. Ne zaman ağız yolu ile gıda alacağınızı doktorunuzun talimatıyla hemşireniz size bildirecektir.
Genel olarak bol miktarda ılık su içilmeli, yumuşak, ılık ve tahriş etmeyen gıdalar alınmalıdır.
Ameliyat günü ve ameliyat sonrası 3 gün: Küçük miktarlarda ancak sık aralıklarla sıvı ve soğuk ( veya oda ısısındaki) gıdalar: su, süt, meyva suları, komposto, şerbet, dondurma, tanesiz çorba, buzlu çay, ayran
Ameliyat sonrası 3-7. günler: İlave olarak oda sıcaklığında yoğurt, nişasta peltesi, püre, makarna, puding gibi yumuşak gıdalar
Ameliyat sonrası 7. Günden sonra: Tahriş edici ve çok sıcak olmamak kaydı ile normal diyete başlanabilir, ilk 2 hafta içinde batma ve tahriş etme riski olan ekmek kenarı, kraker, bisküvi tarzı gıdalar almayın.
DİKKAT: AMELİYAT SONRASI DEVAM EDEN ÖKSÜRÜK KANAMAYI BERABERİNDE GETİRECEĞİNDEN, BU DURUMDA MUTLAKA DOKTORUNUZLA TEMAS KURUNUZ!
Ameliyat sonrası 2 haftalık dönemde ağrı kesici ilaçların yardımı olmada gıdaları rahat yutamayabilirsiniz.
Aklınızda bulunsun:
- Asitli ürünlerden kaçınınız (Kolalı içecekler, portakal suyu, limon suyu vb.)
- Pipet kullanmayınız
- Bol sıvı alınız
- Kırmızı ve kahverengi renkli gıda ve içecekleri mümkün olduğunca almayınız (kanama ile karışabilir)
Acı ve baharatlı gıdalardan kaçınınız.
KONUŞMA: Ameliyat sonrası konuşmanızın genizden gelmesi normaldir ve bu durum 3 hafta kadar sürebilir. Bu sorun nadiren daha uzun sürmekte olup genellikle tedaviye cevap vermektedir. Sesin oluşumunda boğazdaki hava boşluğunun hacminin rolü vardır bu nedenle bademciklerinizin boyutu ile orantılı olarak ameliyat sonrası ses tonunuzda hafif bir değişiklik kalıcı olarak oluşabilir.
ATEŞ: Ameliyat sonrasında ateşinizin 0,5-1 derece artması normaldir. Daha yüksek ve uzun süreli ateş genellikle susuz kalmaktan kaynaklanır. Bol sıvı almanıza rağmen ateşiniz yüksek seyrediyorsa doktorunuzu arayınız.
NEFES KOKUSU: Ameliyat bölgesinde beyaz, kirli gri renkte bir zar oluşacaktır. Bu zar doğal iyileşme sürecinin bir parçasıdır ve ortalama 2 hafta içinde kaybolur.
Az sıvı alan ve yetersiz beslenen kişilerde daha sık olmak üzere nadiren ameliyat sahası iltihaplanabilir ve nefeste kötü koku oluşabilir. Bu durumdan doktorunuzu haberdar ediniz.
AMELİYAT SONRASI FAALİYETLER: Çocuklar ameliyat sonrası 2-3 gün evde dinlenmelidirler. Ameliyattan 6-7 gün sonra okula dönebilirler. En az 14 gün spor faaliyetlerinde bulunmamalıdırlar. Yetişkinler ameliyattan 7-10 gün sonra kontrol muayenesini takiben çalışmaya başlayabilirler. İki hafta boyunca sportif ve yorucu faaliyetlerden kaçınmalıdırlar. Ameliyat sonrası 3-4. Günden itibaren ilk 15 gün ılık su ile olmak üzere banyo yapılabilir.